Suy thoái là một thuật ngữ trong kinh tế vĩ mô được hiểu là sự suy giảm đáng kể trong hoạt động kinh tế của một quốc gia hoặc khu vực.
Suy thoái là một thuật ngữ trong kinh tế vĩ mô được hiểu là sự suy giảm đáng kể trong hoạt động kinh tế của một quốc gia hoặc khu vực.
Khái niệm suy thoái kinh tế
Suy thoái là một thuật ngữ trong kinh tế vĩ mô được hiểu là sự suy giảm đáng kể trong hoạt động kinh tế của một quốc gia hoặc khu vực. Suy thoái ở đây có thể đề cập đến sự sụt giảm chỉ số GDP hoặc tổng sản phẩm quốc nội trong một thời gian dài. Suy thoái kinh tế được định nghĩa là hai quý tăng trưởng kinh tế âm trong một năm.
Vì vậy, suy thoái kinh tế về cơ bản là sự suy giảm hoạt động kinh tế trên toàn quốc kéo dài trong vài tháng. Suy thoái kinh tế kéo dài và nghiêm trọng được coi là khủng hoảng hoặc sụp đổ kinh tế.
Suy thoái kinh tế là gì?
Có nhiều quan điểm khác nhau về nguyên nhân của suy thoái. Các nhà kinh tế của trường phái kinh tế Áo nói riêng tin rằng suy thoái kinh tế bắt nguồn từ lạm phát, nghĩa là giá cả tăng cao và tiền tệ mất giá. Họ cho rằng đây là cơ chế thị trường tự nhiên và thể hiện sự điều chỉnh việc sử dụng tài nguyên không hiệu quả trong thời kỳ tăng trưởng. Ngoài ra, một số nhà kinh tế cho rằng suy thoái kinh tế là do chính sách quản lý tiền tệ kém.
Theo các nhà kinh tế học Keynes và các nhà lý luận về chu kỳ kinh doanh, suy thoái bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau như giá dầu, thiên tai, thời tiết, dịch bệnh hay chiến tranh.
Dấu hiệu suy thoái
Lãi suất trái phiếu
Đường cong lợi suất trái phiếu là một trong những tín hiệu của suy thoái. Ví dụ, đường cong lợi suất trái phiếu kỳ hạn 3 tháng và 10 năm có tác động đáng kể đến cuộc suy thoái gần đây của Mỹ.
Trong tài chính, đường cong lợi suất là một đường biểu thị các mức lãi suất khác nhau đối với các khoản vay có giá trị như nhau nhưng có kỳ hạn khác nhau. Ví dụ: Trái phiếu có kỳ hạn 2 tháng so với trái phiếu có kỳ hạn 2 năm…
Nguyên nhân chính là lạm phát. Lạm phát thường đồng nghĩa với tăng trưởng kinh tế. Lạm phát gia tăng sẽ dẫn đến lượng trái phiếu được mua tăng lên nhằm đạt được mức lãi suất bù đắp cho sự mất mát về giá trị. Do đó, đường cong lợi suất phản ánh tác động của thị trường đối với nền kinh tế, trong đó lạm phát là nguyên nhân chính.
Lãi suất trái phiếu
Nói chung, lãi suất dài hạn sẽ cao hơn lãi suất ngắn hạn. Khi lãi suất dài hạn thấp hơn lãi suất ngắn hạn, đường lãi suất sẽ đảo ngược. Yếu tố này đã khiến nền kinh tế tăng trưởng chậm lại.
Điều kiện tín dụng
Các nhà kinh tế cho rằng một trong những dấu hiệu của suy thoái kinh tế là điều kiện vay vốn trở nên khó khăn, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nếu các ngân hàng thắt chặt chính sách cho vay sau khi nhận thấy rủi ro trong tương lai của các khoản vay này thì xu hướng đi xuống trong hoạt động kinh tế sẽ trở nên rõ rệt hơn. Các cuộc khảo sát như: thăm dò ý kiến cán bộ cho vay ngân hàng, các chỉ số sức khỏe tín dụng sẽ là đầu mối quan trọng cho thông tin này.
Tâm lý kinh doanh
Hiện nay, với tình hình bất ổn, chiến tranh và giá cả nguyên vật liệu vô hình leo thang, hoạt động đầu tư trở nên thận trọng. Các khảo sát về hoạt động kinh tế và chỉ số sản xuất kinh doanh cũng cho thấy xu hướng này. Jess Edgerton, chuyên gia kinh tế cấp cao tại JPMorgan Chase, cho biết suy thoái kinh tế sẽ dẫn đến chi tiêu vốn thấp hơn, điều này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và nhu cầu lao động của doanh nghiệp trong dài hạn.
Trong tình hình hiện tại, niềm tin của các nhà đầu tư toàn cầu vào nền kinh tế toàn cầu đang suy giảm. Báo cáo Triển vọng CEO Toàn cầu 2019 của KPMG cho thấy, trong số 4 nền kinh tế lớn Australia, Anh, Pháp và Trung Quốc, chưa đến một nửa số CEO tự tin về triển vọng phát triển của kinh tế toàn cầu.
Nợ xấu gia tăng
Thất nghiệp, thiếu việc làm, lương thấp và lạm phát gia tăng sẽ làm tăng nguy cơ nợ xấu cá nhân. Đối với các khoản nợ xấu của Chính phủ, việc thiếu nguyên liệu sản xuất sẽ dẫn đến việc phải vay tiền từ nước khác, dẫn đến nợ xấu kéo dài và không có chuyển biến tích cực trong nền kinh tế.
Nợ xấu cá nhân gia tăng
Thị trường lao động
Hiện nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh ở nhiều nước, số liệu về số người được hưởng trợ cấp thất nghiệp cho thấy tình hình kinh tế không lạc quan. Hiện nay, nhiều công ty có xu hướng thu hẹp quy mô sản xuất, hoạt động, sáp nhập, thậm chí giải thể dẫn đến việc sắp xếp lại nhân sự, sa thải, giảm quy mô. Đây là dấu hiệu cho thấy một cuộc suy thoái đang đến gần.
Ngoài ra, dữ liệu tiền lương hàng tháng sẽ cung cấp bức tranh rõ ràng hơn về tình hình thị trường lao động. Thu nhập của người dân giảm, ảnh hưởng đến cơ cấu GDP, là cơ sở để đánh giá tăng trưởng kinh tế. Khi các công ty ngừng tuyển dụng hoặc thậm chí sa thải công nhân, thu nhập của người lao động sẽ giảm, báo hiệu mầm mống của suy thoái kinh tế.
Nguồn nhân lực bị cắt giảm
Một con số liên quan khác là lượng nhân lực được chuyển giao tạm thời. Khi kinh doanh tốt, công ty có thể tuyển thêm lao động thời vụ để đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau. Khi kinh doanh xuống dốc, những người lao động thời vụ là những người đầu tiên bị mất việc làm và nguồn thu nhập.
Hậu quả của suy thoái kinh tế
Thứ nhất: Thương mại toàn cầu sụt giảm
Nếu sản lượng và nhu cầu của nền kinh tế đều giảm. Tình trạng đầu tư, sản xuất, hoạt động của doanh nghiệp trong nước còn hạn chế sẽ kéo theo sự sụt giảm tương ứng của hàng tiêu dùng, hàng hóa cơ bản, nguyên liệu nhập khẩu từ nước ngoài. Vì vậy, khi bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế, tình hình thương mại sẽ suy giảm.
Thứ hai: phá giá tiền tệ
Như đã đề cập ở trên, lạm phát gia tăng đã dẫn đến sự mất giá đáng kể của nhiều loại tiền tệ. Mất giá tiền tệ có thể dẫn đến khủng hoảng kinh tế, không chỉ ảnh hưởng đến một quốc gia mà còn ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu của quốc gia đó với các quốc gia khác.
Thứ ba: Giá hàng hóa, nguyên liệu giảm
Giá dầu cao phản ánh nhu cầu hàng hóa trên thế giới tăng lên trong những năm gần đây. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng tình trạng này sẽ không kéo dài lâu, bởi dịch bệnh, an ninh, bất ổn chính trị đang ảnh hưởng đến kinh tế thế giới, nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài sẽ dẫn tới suy thoái kinh tế trong dài hạn. Nếu nền kinh tế Mỹ và Trung Quốc suy giảm, nhu cầu sản xuất hàng hóa và nguyên liệu thô cũng sẽ giảm đáng kể.
Thứ tư: Hạn chế sự can thiệp của ngân hàng trung ương
Hiện tại, nếu tình hình kinh tế xấu đi, ngân hàng trung ương sẽ không thể sử dụng các công cụ tiền tệ để kích thích tăng trưởng kinh tế vì điều này sẽ làm tăng lạm phát trong nước. Như vậy, có thể thấy các ngân hàng gặp nhiều trở ngại về khả năng hỗ trợ nền kinh tế đang suy thoái.
Kết luận
Không thể phủ nhận rằng kinh tế Mỹ suy thoái sẽ ảnh hưởng đến toàn cầu. Mặc dù FED đã phát ra tín hiệu dừng tăng lãi suất để kiểm soát sự suy thoái. Nhằm ngăn chặn sự sụt giảm của thị trường tiền tệ. Tuy nhiên, những dấu hiệu đầu tiên của sự suy thoái đã hiện rõ. Một lo sợ mơ hồ về hậu quả của suy thoái kinh tế toàn cầu ngày càng rõ rệt.
